OI ΥΦΑΝΤΕΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ | Koυράτορας Μανόλης
ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Υφαντής: Koυράτορας Μανόλης (Κλωστοϋφαντουργός, Δάσκαλος Υφαντικής)
Περιοχή: Αγιά Μυλοποτάμου, Ρέθυμνο
Προϊόντα: Χρηστικά και διακοσμητικά υφαντά
Στοιχεία Επικοινωνίας: T: +30 6946506310
Ιnfo: Έμπειρος κλωστοϋφαντουργός με σπουδές στην Ιταλία, ο Μανόλης Κουράτορας διετέλεσε γενικός γραμματέας του Σωματείου Κλωστοϋφαντουργών, αντιπρόεδρος του Σωματείου Λαϊκής Τέχνης του Νομού Ηρακλείου, αλλά και εκπαιδευτής υφαντικής στα κέντρα επαγγελματικής κατάρτισης του νησιού. Στην Κρήτη εργάστηκε ως σχεδιαστής στη βιοτεχνία κρητικών υφαντών Καστρινογιάννη και ήταν υπεύθυνος των εργαστηρίων, έχοντας υπό την επίβλεψή του 200 υφάντρες σε χειροκίνητους αργαλειούς. Το 1980 άνοιξε τη δική του βιοτεχνία δημιουργώντας κυρίως παραδοσιακές στολές αλλά και το κρητικό υφαντό, γνωστό ως τριοπατήτηρο, σε μηχανοκίνητους αργαλειούς. Όσοι τον γνωρίζουν τον αποκαλούν δάσκαλο. «Η υφαντική αποτελεί ανεκτίμητο πολιτιστικό κεφάλαιο της χώρας μας και τη βάση της σύγχρονης χειροτεχνικής δημιουργίας».
Διαβάστε περισσότερα για Mανόλη Κουράτορα στο άρθρο της Κατερίνας Φρέντζου «Άνδρες στην Άκρη του Νήματος» που δημοσιεύθηκε στο Περιοδικό «Κ» της Καθημερινής το 2021.
Η ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΟΥ ΚΟΥΣΚΟΥΣέ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΑΝΟΛΗ ΚΟΥΡΑΤΟΡΑ
«Θα σας εξηγήσω πως γίνεται ο κουσκουσές, μία πανάρχαια και αποκλειστικά τεχνική της Κρητικής Υφαντικής. Θα χρησιμοποιήσουμε αργαλειό που υφαίνουμε χοντρά είδη. Σ’ αυτόν που οι περισσότερες φτιάχνετε κουρελούδες και τσάντες. Το ίδιο αποτέλεσμα θα έχει και ο επιτραπέζιος. Δηλαδή θα έχουμε περίπου από τρείς έως πέντε κλωστές στο εκατοστό. Θα χρειαστούμε δύο ειδών υφάδια και ίσως και τρία εάν σαν κέντημα θέλουμε πάνω από ένα χρώμα. Το ένα υφάδι που θα κάνει το βασικό ύφασμα θα είναι λεπτό, το υφάδι για το κέντημα χοντρό. Θα προτιμούσα βέβαια να είναι μάλλινα. Θα χρειαστούμε επίσης μία βέργα μήκους όσο το πλάτος του υφάσματος μας, λεία, για αρχή πέντε χιλιοστών διάμετρο. Στο εμπόριο κυκλοφορεί με το όνομα καλιμπρέ ή ανοξείδωτη. Την μία άκρη θα την τροχίσουμε να την κάνουμε όπως την βελόνα του πλεξίματος. Υφαίνουμε όπως γνωρίζουμε και κάποια στιγμή θέλουμε να αρχίσουμε τον κουσκουσέ.
Ξεκινάμε και υφαίνουμε με το λεπτό υφάδι, όσο σκέτο θέλουμε να κάνουμε. Ανοίγουμε το στόμα και περνάμε μέσα το χοντρό υφάδι. Δεν πειράζουμε τις πατητήρες, απλώς τις φέρνουμε κάπως στην ευθεία. Τοποθετούμε πάνω στο πανί την μεταλλική βέργα ξεκινώντας την άκρια της από την πλευρά που βάλαμε την σαίτα με το χοντρό. Παίρνουμε τώρα την κλωστή ανάμεσα από κάθε στημόνι ενός μίτου και την περνάμε γύρο από την βέργα. Προχωράμε σιγά σιγά μέχρι να φθάσουμε την βέργα στην άλλη άκρια. Αφήνουμε την βέργα. Δεν την πειράζουμε και κάνουμε δύο υφαδιές με το ψιλό. Τραβάμε την βέργα με προσοχή και αρχίζουμε το ίδιο από την αντίθετη πλευρά τώρα. Αυτό είναι το σόγιεμο. Δηλαδή όλο το πανί κουσκουσές. Αν θέλουμε να κάνουμε κορνίζα γύρο γύρο κάνουμε όσο θέλουμε σκέτο και αρχίζουμε τον κουσκουσέ. Σ’ αυτή την περίπτωση δεν θα ξεκινήσουμε τον κουσκουσέ αμέσως μετά την ούγια, αλλά μετά από τα εκατοστά που θέλουμε.
Αν θέλουμε να κάνουμε κέντημα μέσα θα κάνουμε κουσκουσέ μόνο στο σημείο που θέλουμε να φανεί το σχέδιο. Στα υπόλοιπα μέρη το χοντρό υφάδι θα χαθεί, δεν θα φαίνεται. Γι’αυτό χρησιμοποιούμε λεπτά και χοντρά. Αν θέλουμε και δεύτερο χρώμα στον κουσκουσέ, περνάμε μαζί και τις δυο σαΐτες, διπλή κλωστή δηλαδή και κάνουμε κουσκουσέ στο σημείο που θέλουμε, στο χρώμα που θέλουμε. Αν θέλουμε και παραπάνω χρώματα γίνεται, αλλά δεν το συνιστώ γιατί θα φαίνονται τα χοντρά όπου δεν είναι κουσκουσές, εκτός αν είναι όλο κέντημα και καλύπτονται. Αυτό θα το δείτε μόνες σας στην πράξη. Θα δείτε στην πράξη, ανάλογα τα νήματα, το πάχος τους και την διάμετρο της βέργας θα έχετε διάφορα αποτελέσματα. Είναι επιλογή σας. Καλή δουλειά και συγχαρητήρια που ασχολείστε με την τέχνη.
Αν ο κουσκουσές δεν ήθελε υπομονή δεν θα υπήρχε η μαντινάδα:
Εμπήκε πάλι στ’ αργαλειό
Μα κτύπος δεν γρυκάται
Φαίνεται φαίνει κουσκουσέ
Αλλιώς δεν εξηγάται
Μανόλης Κουράτορας, Κλωστουφαντουργός